Loko Ku Loviwile Emutini wa Vatsonga, ku tivisiwa maxaka ya le kusuhi na le kule; kasi Makholwa wona ya fayeriwa xikhuwana.
Emutini ku fika va akelani va ta chavelela. Va akelani ngopfu va Masungukati va ta tshama vatiyisa muferiwa na mana wa mufi. Vanhu lava va suka emidyangwini ya vona va khome n’wa-Huva na mavele; kasi van’wana va suka va khome swi khusana.
Va akelana van’wana va tisa tihunyi, van’wana va tisa swo endla hi swona comela hikuva Mutsonga a nga lahliwi ku nga endliwanga madleke ku tivisa mikwembu leswaku n’wana wa vona na yena u le ndleleni.
Ku fika siku ra leswaku mufi a fihliwa; ku pfukiwa na mixo hi mahlambandlopfu ku lahliwa. Loko va heta ku xuviwa kutani un’wana na un’wana a kongoma ekaya ka yena. ku sala maxaka ya endla swi yila swa muti; endzhaku ka masiku ya Tsevu hi loko ku endliwa madlekana(byalwa) leswaku ku herisiwa xifu.
Ku hava eka hina Vatsonga laha munhu a ya ka e nkosini a nga khomanga swo pfuna; swakudya kumbe tihunyi, kumbe swin’wana na swin’wana leswi kotaka ku pfuneta laha ku nga humelela khombo. Hina Vatsonga, maendlelo ya hina a hi dyi lomuya swifeni, hi yisa swipfuno. Kambe masiku lawa swihundzukile vanhu loko ku yiwa swifeni vayela ku tatisa xidyelo.
Image: edgardebono.com